مصلحت باید دو ویژگی ارتباط با اهداف شریعت و شمولیت بر امور دنیوی و اُخروی را داشته باشد هر چیزی که انسان‌ها را در سطح فرد و اجتماع به سعادت برساند، مصلحت است
دانلود پایان نامه رشته اقتصاد
مصلحت نظام و مردم در اقتصاد
چکیده
مصلحت باید دو ویژگی ارتباط با اهداف شریعت و شمولیت بر امور دنیوی و اُخروی را داشته باشد. هر چیزی که انسان‌ها را در سطح فرد و اجتماع به سعادت برساند، مصلحت است. سعادت، لذت بیشتر و پایدار و دوری از رنج و الم در زندگی است كه شامل زندگی دنیا و آخرت می‌شود.مصالح در نظام اقتصادی به سه دستة عالی، میانی و عملیاتی تقسیم می‌شوند و ممکن است محل تزاحم باشند، تزاحم در مصالح به سه صورت تزاحم در میان مصالح نظام اقتصادی اسلام، تزاحم مصالح نظام اقتصادی با دیگر نظام‌های اسلامی، تزاحم مصالح فرد و نظام اقتصادی مطرح است.
در فرض نخست و سوم تعیین اهمّ، براساس ملاک تحصیل مصلحت عالی است. در فرض دوم، هر زیر نظام اجتماعی که ما را به هدف عالی نظام نزدیک‌تر کند، در اولویت است. در احکام فردی، تشخیص مصلحت فقط از راه عنوان‌های شرعی ممکن است. در احکام اجتماعی، ولی‌فقیه با دید کارشناس مصداق عنوان‌های روابط و رفتارهای اجتماعی را تشخیص داده، بعد از كشف حكم آن از منابع استنباط، آن را بر مصداق مورد نظر تطبیق میدهد و در صورت تزاحم احكامِ اجتماعی با احكام فردی یا با احكام اجتماعی دیگر، اهمّ را تشخیص میدهد و بر مهم مقدم میدارد.
راهکار عملی نیز این است که ولی‌فقیه، با رجوع به مشاوران امین و خبره، مصالح جامعه را در جهت وصول به اهداف نظام اقتصادی اسلام کشف می‌کند؛ و در اموری که نمی‌توان به یقین رسید، با احتمال راجح که از راه روش‌های عقلایی حاصل می‌شود، بهره می‌برد.
واژگان کلیدی:
مصلحت
مصلحت فرد
مراتب مصلحت
مصلحت جامعه
تشخیص مصلحت
اهداف نظام اقتصادی اسلام
مقدمه
امام خمینی در سال 1366 با تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام به اعضای آن چنین فرمود:
«حضرات آقایان توجه داشته باشند که مصلحت نظام از امور مهمه‌ای است که گاهی غفلت از آن باعث شکست اسلام عزیز می‌شود ... مصلحت نظام و مردم از امور مهمه‌ای است که مقاومت در برابر آن ممکن است اسلام پابرهنگان زمین را در زمان‌های دور و نزدیک، زیر سؤال برد و اسلام آمریکایی مستکبرین و متکبرین را با پشتوانة میلیاردها دلار به وسیله ایادی داخل و خارج آنان پیروز گرداند» (موسوی‌خمینی، 1378ش: 20، 176).
پس از تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام، پرسش‌های متعددی دربارة مصلحت نظام و مردم مطرح شد که در عرصة اقتصادی این پرسش‌ها از این قبیل است: مفهوم مصلحت چیست؟ مصلحت فرد، جامعه یا نظام چیست؟ رابطة مصلحت و اهداف فرد و نظام اقتصاد اسلامی چگونه است؟ هنگام تزاحم مصالح، راهکار رفع آن چیست، روش تشخیص مصلحت در مدیریت کلان و هنگام تزاحم‌های امور اقتصادی چیست؟ آیا مصلحت وروش تشخیص آن در احکام حکومتی و احکام اولیه و ثانویه، متفاوت است؟
فهرست مطالب
مصالح فرد و جامعه در اقتصاد 1
چکیده 2
مقدمه 3
مفهوم مصلحت 4
سعادت فرد 7
تحلیل لذت و سعادت 8
مصلحت فرد در عرصة اقتصادی 12
مصلحت جامعه 13
مصلحت جامعه و اهداف نظام اقتصادی اسلام 14
رفاه عمومی، مصلحت عالی نظام اقتصادی اسلام 15
1. رفاه عمومی هدف نظام اقتصادی اسلام 16
2. مفهوم رفاه 18
3. رفاه عمومی هدف عالی نظام اقتصادی اسلام 19
هدف‌ها یا مصلحت‌های میانی نظام اقتصادی اسلام 19
هدف‌ها یا مصلحت‌های (عملیاتی) نظام اقتصادی اسلام 22
1. اشتغال کامل 23
2. تثبیت سطح عمومی قیمت‌ها 24
تزاحم مصالح 25
أ. تزاحم مصالح نظام اقتصادی اسلام 26
ب. تزاحم مصالح نظام اقتصادی با دیگر نظام‌های اسلامی 28
ج. تزاحم مصالح فرد و نظام اقتصادی 29
تشخیص مصلحت (انواع مصلحت) 30
قسم نخست: مصلحت؛ مبنای استنباط احکام شرعی 31
قسم دوم: مصلحت؛ مبنایی برای رفع تزاحم‌های اجتماعی 37
قسم سوم: مصلحت؛ مبنایی در مدیریت جامعه 38
جمع‌بندی و نتیجهگیری 39
منابع و مآخذ 42
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
